Argumentatio-1
Paragraaf 55nemo nostrum est, Eruci, quin sciat tibi inimicitias cum Sex. Roscio nullas esse; vident omnes qua de causa huic inimicus venias; sciunt huiusce pecunia te adductum esse quid ergo est? ita tamen quaestus te cupidum esse oportebat ut horum existimationem et legem Remmiam putares aliquid valere oportere.
Vertaling
Wij weten allemaal, Erucius, dat er tussen jou en Sextus Roscius geen enkele animositeit bestaat. Iedereen ziet om welke reden jij hier als zijn vijand je opwachting maakt, iedereen weet dat zijn geld voor jou de aanleiding was. Wat valt er dan nog te zeggen? Toch had je hebzucht in zoverre geremd moeten worden dat je aanzien bij deze rechters en de wet van Remmius je ook iets waard hadden moeten zijn.
Het is nuttig dat er in een staat veel aanklagers zijn om overmoed door vrees in toom te houden. Maar toch is het pas nuttig voor zover we niet openlijk misleid worden door de aanklagers. Iemand is onschuldig, maar toch is hij, hoewel onschuldig, niet vrij van verdenking. Hoewel dat beklagenswaardig is, kan ik toch enig begrip opbrengen voor wie hem beschuldigt. Want omdat die werkelijk iets heeft om beschuldiging en verdenking op te baseren, lijkt hij ons niet expres openlijk voor de gek te houden en een valse aanklacht in te dienen.
nemo nostrum – omnes: hyperbool (zie thema stijlfiguren). Cicero suggereert daarmee en met het tricolon quin sciat – vident – sciunt hoe overduidelijk de zaak en zijn gelijk is.
legem Remmiam: deze wet (datum onbekend) had betrekking op calumnia, het brengen van een valse aanklacht. Na een vrijspraak moest dezelfde juryrechtbank onderzoeken of de aanklager te goeder trouw was geweest. Als bleek dat deze uit lichtzinnigheid of boosaardigheid had gehandeld, werd hij gestraft met infamia. Dit hield in dat zijn rechten als burger aanzienlijk werden ingeperkt.
nemo nostrum est ... quin sciat: ‘er is niemand van ons ... die niet weet’; quin is hier gelijk aan qui non (zie Pinkster s.v. quin II.3).
quaestus: gen. bij cupidum (‘begerig naar winst’).